PFOA en GenX in spaarbekken De Grote Rug in Dordrecht

Spaarbekken De Grote Rug - op de Staart in Dordrecht - is aangelegd in 1969, als onderdeel van productielocatie Baanhoek. Sinds 1982 maakt deze locatie gebruik van Maaswater uit het Biesboschbekkensysteem. De Grote Rug doet sindsdien alleen dienst als noodspaarbekken. In De Grote Rug zijn concentraties PFOA en GenX aangetroffen. Hier informeren we u over de herkomst daarvan.

Vanuit de lucht

De Grote Rug wordt onder normale omstandigheden gevoed met water uit de spoelwatervijver van productielocatie Baanhoek en met regenwater. Het bekken voert overtollig water af naar het Wantij. In het bekkenwater zijn - net als in de omgeving - concentraties PFOA en GenX aangetroffen. Deze zijn hoofdzakelijk afkomstig van de uitstoot naar de lucht door het tegenover gelegen Chemours. De spoelwatervijver bevat namelijk veel lagere concentraties PFOA en GenX. Deze zijn afkomstig uit de Maas.

Gemiddelde concentraties in 2018

*ng = een nanogram is 0,000000001 gram

Spoelwater

In het productieproces zuiveren we zeer lage concentraties PFOA en GenX uit het oppervlaktewater. Bij het schoonspoelen van de systemen komen deze stoffen mee met het spoelwater. Dit wordt naar de spoelwatervijver gepompt, die uit twee delen bestaat: in deel 1 bezinken de vaste bestanddelen, die achterblijven op de bodem en regelmatig worden verwijderd. Via een overstort komt het bovenste water in deel 2. Van daaruit wordt het water naar spaarbekken De Grote Rug gepompt.

Zuivering en bron

Baanhoek kent drie zuiveringen:

1. Een oppervlaktewaterzuivering die drinkwater produceert.
   Voor het produceren van drinkwater maken we voor circa 60% gebruik van Maaswater uit de Biesboschspaarbekkens, dat lage concentraties PFOA en GenX bevat. Via het spoelwater - waarmee de zuiveringssystemen worden schoongespoeld - komen deze stoffen terecht in de spoelwatervijver en daarna in De Grote Rug.
2. Een grondwaterzuivering die drinkwater produceert.
   Voor circa 40% van het drinkwater dat we op locatie Baanhoek produceren, maken we gebruik van grondwater. Hiervoor hebben we drie winvelden op het eiland van Dordrecht. Op deze winvelden pompen we grondwater op van 80 tot 150 meter diep. Dit diepe grondwater bevat geen PFOA of GenX.
3. Een industriewaterzuivering, die demiwater* - ofwel gedemineraliseerd water - produceert.
   De industriewaterzuivering maakt voor 100% gebruik van Maaswater, afkomstig uit de Biesboschspaarbekkens. Eén van de processtappen is een ultrafiltratiesysteem, dat regelmatig gespoeld wordt. Dit spoelwater komt in de spoelwatervijver terecht en bevat - net als de oppervlaktewaterzuivering voor drinkwater - lage concentraties PFOA en GenX, afkomstig van het Maaswater. 
   Een volgende processtap is omgekeerde osmose, waarbij alle stoffen en mineralen uit het water worden gezuiverd, dus ook PFOA en GenX. De reststroom en het spoelwater van deze zuiveringsstap worden via Chemours afgevoerd.

*demiwater is water waaruit vrijwel alle opgeloste stoffen verwijderd zijn en dat vervolgens gebruikt wordt voor zeer hoogwaardig industrieel gebruik. Dit water is ongeschikt voor consumptiedoeleinden, omdat het agressief is.

Vergunning

Momenteel loopt bij Rijkswaterstaat een aanvraag voor een doorlopende vergunning voor de afvoer van oppervlaktewater van De Grote Rug naar het Wantij. Deze was niet aangevraagd, omdat bij een eerdere tijdelijke vergunningverlening was aangegeven dat voor afvoer van het ene naar het andere oppervlaktewater in principe geen vergunning nodig was. Dit heeft Evides destijds te ruim geïnterpreteerd. Zodra dit bekend werd, is de aanvraag gestart.