Reactie op RIVM-rapport PFAS in Nederlands drinkwater
Het Nederlands drinkwater voldoet ruimschoots aan de eisen vanuit de Europese Drinkwater Richtlijn voor PFAS, zo concludeert IenW op basis van het RIVM-rapport dat de meetgegevens van de drinkwaterbedrijven tussen 2015 en 2021 evalueerde.
Tegelijkertijd adviseert het RIVM de concentraties PFAS-stoffen in drinkwater in delen van Nederland te verlagen om de totale blootstelling aan PFAS te helpen beperken. Volgens RIVM mag je 20% van de veilige hoeveelheid van PFAS binnenkrijgen via drinkwater. Nederlands drinkwater moet als onderdeel van een integrale aanpak op termijn voldoen aan de indicatieve richtwaarde voor PFAS die het RIVM adviseert. Aan deze indicatieve drinkwater-richtwaarde voldeden nog niet alle drinkwatermonsters van het onderzoek. RIVM concludeert even goed dat het verantwoord is om kraanwater te drinken.
Drinkwaterbedrijven staan voor betrouwbaar drinkwater. Uitgangspunt is dat drinkwater een leven lang veilig kan worden gedronken. Blootstelling aan PFAS vindt plaats via vele routes zoals lucht, voedsel, gebruik van consumentenproducten (bijvoorbeeld cosmetica) en (drink)water. Drinkwater is hierin een relatief beperkte bron. De drinkwatersector steunt dan ook het aangekondigde brede vervolgonderzoek door het RIVM om meer inzicht te krijgen in de totale blootstelling met als doel om gezamenlijk de meest effectieve mogelijkheden vast te stellen om de totale inname van PFAS te verlagen.
PFAS horen niet thuis in het milieu
De drinkwatersector vindt dat stoffen als PFAS in het geheel niet thuishoren in het milieu en de bronnen voor drinkwater, grond- en oppervlaktewater. De drinkwatersector is groot voorstander van een nationaal en Europees totaalverbod op PFAS en – vooruitlopend daarop – een verbod op lozingen omdat ze slecht afbreken en daardoor lang in het milieu aanwezig blijven. Het Rijk, andere overheden en bedrijven hebben hier allemaal een verantwoordelijkheid in.
Drinkwaterbedrijven waarderen dat het ministerie van IenW vaart zet achter een zo breed mogelijk verbod op PFAS-producten in de EU en de aanpak van PFAS-lozingen in afvalwater. We vragen dit uit te breiden naar een totaalverbod op productie, toepassing en emissie van PFAS want dit is snelste en meest effectieve oplossing om blootstelling aan PFAS te verlagen omwille van de volksgezondheid, milieu en de Kaderrichtlijn Water. Wat niet in de bronnen voor drinkwater terecht komt, hoeven de drinkwaterbedrijven er ook niet uit te zuiveren.
Drinkwaterbedrijven doen onderzoek en zetten zich in om waar mogelijk bestaande zuiveringsprocessen te finetunen om de gehaltes van PFAS in drinkwater te verlagen. Principieel wringt dit echter met de volgende drie punten:
- PFAS verdwijnt niet. Bij de zuivering van drinkwater verdwijnt PFAS niet, maar verplaatst PFAS zich naar een afvalstroom en waarvoor nog geen goede oplossing is (het blijft terugkomen in het milieu).
- De vervuiler moet betalen. Dat drinkwaterbedrijven PFAS moeten verwijderen staat haaks op het EU-milieubeginsel dat de vervuiler betaalt en dat de kosten voor verbetering van de waterkwaliteit niet bij de drinkwaterconsument worden neergelegd.
- De zuiveringsinspanning moet omlaag : verder zuiveren druist in tegen het Europees vastgestelde principe dat de kwaliteit de van bronnen voor drinkwater moet verbeteren, zodat de zuiveringsinspanning om drinkwater te maken, kan worden verlaagd. Dit is afgesproken in de Kader Richtlijn Water (KRW).